Του Γεωργίου Σ. Κανταρτζή
Ο ηθοποιός Μισέλ Πικολί, καθισμένος στο μπαλκόνι του ξενοδοχείου στις Κάννες, το πρώτο πράγμα που λέει σε μια 45λεπτη συνέντευξη του, με αφορμή την ταινία, «έχουμε Πάπα!», στην οποία είναι πρωταγωνιστής, είναι: «Δόξα τω Θεώ δεν είμαι… θρήσκος».
«Μεγάλωσα, συνεχίζει, σε οικογένεια Καθολικών αλλά νιώθω ευγνωμοσύνη απέναντι στη μητέρα μου που αρνούνταν να πατήσει το πόδι της στην εκκλησία». Ο λόγος ήταν οι τρομερές απώλειες που η μητέρα του είχε βιώσει στη ζωή της. «Είχε χάσει την πίστη της και δεν ήθελε να ακούει τη λέξη “Θεός” στην οικογένειά της».
Γιατί ο ηθοποιός βιάστηκε να κάνει την παραπάνω δήλωση; Φοβήθηκε μήπως ο δημοσιογράφος δεν θα του έκανε κάποια ερώτηση για το θρησκευτικό του πιστεύω. Γιατί η τόση βιασύνη και έπαρση, για να μη χάσει την ευκαιρία να δηλώσει πως δεν είναι θρήσκος! Δεν είναι παράδοξο που δοξάζει τον Θεό (ποιον θεό;) γιατί δεν είναι θρήσκος!
Βέβαια, με τη δήλωση του, «Δόξα τω Θεώ δεν είμαι… θρήσκος», θα συμφωνούσε και κάθε συνειδητός χριστιανός! Αυτό μπορεί να αντηχεί παράξενα σε πολλούς που καυχιούνται για τη θρησκευτικότητά τους. Το ίδιο όμως έκαναν και οι Φαρισαίοι της εποχής του Κυρίου μας, που, ναι μεν, είχαν μπόλικη θρησκεία με όλες τις τελετουργίες και τους κανόνες της. Αυτούς όμως καυτηρίασε ο Ιησούς και εκτόξευσε τα σκληρά «ουαί» Του, γιατί είχαν μεν θρησκεία αλλά δεν είχαν ζωή.
Η θρησκεία, όπως την εννοούσαν και την εφάρμοζαν, οι Φαρισαίοι, έχει αποτύχει. Κάποιος είπε, «φαίνεται όσο περισσότερο ζητούμε τον Θεό μέσα από τη θρησκεία, τόσο πιο πολύ κενοί και απομακρυσμένοι νιώθουμε απ’ Αυτόν». Με τη λέξη «θρησκεία» εννοούμε ένα σύστημα κανόνων, δογμάτων, πρακτικών, τελετουργιών και άλλων πράξεων. Ο Θεός ασφαλώς δεν είναι εγκλωβισμένος σ’ ένα σύστημα και δεν μπορεί να περιοριστεί σε δόγματα και κώδικες. Κι όμως πολλοί ταυτίζουν τη θρησκεία με τον Θεό.
Ασφαλώς, μέσα σε όλους τους ανθρώπους είναι έμφυτη η επιθυμία να γνωρίσουν τον Θεό. Παρ’ όλα αυτά, αν κι έχουν κατασκευάσει αμέτρητες θρησκευτικές παραδόσεις, καμιά απ’ αυτές δεν μπορεί να ικανοποιήσει τη λαχτάρα της καρδιάς τους για τον Θεό, γιατί η θρησκεία αν και γεμάτη από διδασκαλίες γι’ Αυτόν, είναι κενή από τη ζωντανή παρουσία Του.
Ο Ιησούς Χριστός, είναι Θεός αιώνιος και ξεχωριστός από την ανθρωπόφτιαχτη θρησκεία. Ξεπερνά τα όρια κάθε θρησκείας και κάνει αυτό που δεν μπορεί να καταφέρει αυτή. Φέρνει τον Θεό στον άνθρωπο και τον άνθρωπο στον Θεό! Ο Χριστός ήρθε στη γη ως Σωτήρας, που βρίσκει, σαν τον Καλό Σαμαρείτη, τους πληγωμένους και ανήμπορους ανθρώπους, στη γωνιά του δρόμου και τους δίνει αυτό που αδυνατεί η θρησκεία να προσφέρει. Ενώ η θρησκεία μάς αφήνει στην άθλια κατάστασή μας, μισοπεθαμένους, έρχεται ο Χριστός να μας δώσει ζωή.
Θρησκεία είναι να πιστεύει κάποιος τυπικά στον Θεό, να συχνάζει σε θρησκευτικές συνάξεις, να έχει βαπτιστεί, να κοινωνεί, να ζει σύμφωνα με τις παραδόσεις, να εκτελεί όλες τις τελετές, να διαβάζει τη Βίβλο, να προσεύχεται, να κάνει ελεημοσύνες και αγαθοεργίες… Όλα αυτά είναι καλά στη θέση τους. Τίποτε όμως απ’ όλα αυτά και όλα μαζί δεν μπορούν να προσφέρουν τη σωτηρία της ψυχής. Οι Φαρισαίοι της εποχής του Κυρίου ήταν οι κατ’ εξοχήν άνθρωποι της θρησκείας, που έτρεφαν όμως μίσος εναντίον του Χριστού, γιατί τους καυτηρίαζε για την υποκρισία τους (Ματθ. 15:1-9).
Η όποια θρησκεία δεν μπορεί να αλλάξει την καρδιά του ανθρώπου, γιατί ενδιαφέρεται περισσότερο για το περίβλημα, δηλ. για το εξωτερικό του ποτηριού, ενώ το μέσα είναι βρόμικο (Λουκάς 11/39,40). Θυμάστε τι είπε ο Ιησούς στον πιο θρήσκο άνθρωπο της εποχής Του, τον Νικόδημο: «αν κάποιος δε γεννηθεί ξανά, δεν μπορεί να δει τη βασιλεία του Θεού» (Ιωάννου 3/3).
Η θρησκεία δίνει προσοχή στις μικρές λεπτομέρειες, «στο δέκατο το δυόσμο και το απήγανο και όλα τα λαχανικά», αλλά «δε νοιάζεται για τη δικαιοσύνη και την αγάπη του Θεού…»(Λουκάς 11/42).
Η θρησκεία επιδιώκει να κερδίσει κυρίως την επιδοκιμασία των ανθρώπων, παρά του Θεού. Οι Φαρισαίοι χρησιμοποιούσαν τη θρησκεία για να κερδίσουν πόντους στην υπόληψη τους (Λουκάς 11/43) και τα έκαναν όλα για τα μάτια των ανθρώπων (Ματθαίος 23/5).
Η θρησκεία δημιουργεί υποκριτές. Κάνει τον άνθρωπο να ενδιαφέρεται για το όμορφο ένδυμα που τον δείχνει πνευματικό, αλλά δεν επηρεάζει τη διαγωγή και το χαρακτήρα του. Η ζωή των θρήσκων δεν έχει καμιά σχέση μ’ αυτά που κηρύττουν και πρεσβεύουν (Λουκάς 11/44). Ο θρήσκος διακηρύττει, «αγαπώ την ανθρωπότητα, αλλά δεν μπορώ να αντέξω τους ανθρώπους της!»
Η θρησκεία κάνει μια ζωή σκληρή σκληρότερη. Επειδή η θρησκεία δεν μπορεί να αλλάξει την καρδιά, προσπαθεί να ελέγχει τους ανθρώπους με δυσβάσταχτους νόμους «Αλίμονο και σε σας τους νομικούς, γιατί φορτώνετε στους ανθρώπους φορτία δυσβάσταχτα, ενώ εσείς οι ίδιοι ούτε με το ένα δάχτυλό σας δεν τ’ ακουμπάτε!» (Λουκάς 11/46).
Η θρησκεία μπορεί να μας κάνει επικίνδυνους, όχι μόνο για τον εαυτό μας, αλλά και για τους άλλους. «Αλίμονο σε σας τους νομικούς, γιατί κατακρατήσατε το κλειδί της γνώσης. Εσείς οι ίδιοι δεν μπήκατε, μα κι αυτούς που έμπαιναν τους εμποδίσατε!» (Λουκάς 11/52).
Ακόμη, οι θρήσκοι, με διαφόρους τρόπους και μεθόδους, προσπαθούν να προσελκύσουν οπαδούς στις τάξεις τους, τους οποίους στη συνέχεια τους κάνουν χειρότερους από τον εαυτό τους. «Αλίμονο σ’ εσάς δάσκαλοι του Νόμου και Φαρισαίοι υποκριτές! Που περιτρέχετε τη θάλασσα και τη στεριά για να κάνετε έναν προσήλυτο κι όταν γίνει, τον κάνετε γιο της γέεννας δυο φορές χειρότερο από σας!» (Ματθ. 23/15). Πόσα ακόμη θα μπορούσαμε να αναφέρουμε σε σχέση με την αδυναμία της θρησκείας να οδηγήσει τον άνθρωπο στη σωτηρία του Χριστού.
Θρησκεία έχουν όλοι οι άνθρωποι, ακόμη και ο ηθοποιός Μισέλ Πικολί, που καυχιέται ότι δεν είναι θρήσκος έχει τη δική του θρησκεία, που ταιριάζει στον τρόπο ζωής του. Η θρησκεία μπορεί να κάνει όλα αυτά που ήδη αναφέραμε. Ο Θεάνθρωπος Ιησούς δεν ήρθε να ιδρύσει μια ακόμη θρησκεία, γιατί ήδη όλοι οι άνθρωποι κάτι ή κάποιον λάτρευαν. Ο Ιησούς δεν ήρθε να φέρει νέα συστήματα, παραδόσεις, δόγματα, κανόνες. Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός είναι Πρόσωπο, που γνωρίζει τις ανάγκες μας, νιώθει τους πόνους μας, συμπαθεί στις αδυναμίες μας, ξέρει την ανάγκη μας για σωτηρία και την αποκατάσταση της σχέσης μας με τον Θεό. Και μας καλεί, όχι για να φορέσουμε το όμορφο ένδυμα της θρησκείας, όπως οι Φαρισαίοι, αλλά να μετανοήσουμε, να πιστεύσουμε και να Τον εμπιστευτούμε, γιατί μας προσφέρει συγχώρηση των αμαρτιών μας, σωτηρία, αιώνια ζωή. Πρέπει να διαλέξεις: Επιθυμείς να έχεις θρησκεία ή να έχεις μια προσωπική κοινωνία με τον ζωντανό Χριστό;