Ο Γουϊλιαμ Κάρεϋ (Κ.): «Τσαγκάρης στο επάγγελμα, διανοούμενος, γλωσσομαθής και ιεραπόστολος με την εκπαίδευση του Θεού», αυτά γράφει η ιστορία. Ο Κ. ήταν ένας από τους γίγαντες του Θεού στην ιστορία του ευαγγελισμού και ιεραποστολών. Ονομάστηκε «ο πατέρας των σύγχρονων ιεραποστολών». Ο F. Dealville Walker, ένας από τους βιογράφους του, έγραψε γι αυτόν: «Αυτός, με ελάχιστους συγχρόνους του, ήταν σχεδόν μόνος, για να κατανικήσει την αδιαφορία και την εχθρότητα που επικρατούσε για κάθε ιεραποστολική προσπάθεια. Ο Κ. είχε ένα σχέδιο για τις ιεραποστολές και εξέδωσε το Enquiry. Επηρέασε δειλούς και διστακτικούς ανθρώπους να πάρουν θέση για τoν ευαγγελισμό του κόσμου». Κάποιος άλλος έγραψε: « Εξετάζοντας τη ζωή του συνολικά, δεν θα ήταν υπερβολικό, αν πούμε, ότι ήταν ο μεγαλύτερος και πιο πολύπλευρος χριστιανός ιεραπόστολος που παρουσιάστηκε στους σύγχρονους καιρούς».
Ο Κ. γεννήθηκε σ’ ένα μικρό σπίτι, σ’ ένα χωριό της Αγγλίας, στις 17 Αυγούστου 1761, σε μια οικογένεια υφαντών. Στα 18 του εγκατάλειψε την Αγγλικανική Εκκλησία, για «να ακολουθήσει τον Χριστό, κατευθυνόμενος «προς Αυτόν έξω από το στρατόπεδο, κουβαλώντας κι (αυτός) πάνω (του) τον εξευτελισμό που έχει υποστεί Εκείνος» (Εβρ. 13/13). Στην αρχή ενώθηκε με μια Κοινοτική (Congregational) εκκλησία. Δούλευε ως μαθητευόμενος τσαγκάρης. Παντρεύτηκε το 1781. Περπατούσε, κάθε φορά, 5 μίλια για να πάει στο Olney, μια πόλη, για «περισσότερη πνευματική αλήθεια». Η πόλη αυτή ήταν το οχυρό των Βαπτιστών, με τους οποίους ο Κ. ενώθηκε μετά την βάπτιση του, το 1783. Δυο χρόνια αργότερα μετακινήθηκε στο Moulton, όπου έγινε διευθυντής σχολείου και ένα χρόνο αργότερα έγινε ο ποιμένας μιας μικρής Βαπτιστικής εκκλησίας.
Στο μέρος αυτό, ο Κ. είχε την ιεραποστολική του κλήση. «Η προσοχή μου για τις ιεραποστολές ξύπνησε για πρώτη φορά μέσα μου, διαβάζοντας το βιβλίο, “Το τελευταίο θαλασσινό ταξίδι του Κάπτεν Κουκ”». Στους περισσότερους αυτό ήταν απλώς μια περιπετειώδης ιστορία, αλλά για τον Κ. ήταν μια αποκάλυψη της ανάγκης του ανθρώπου! Επίσης άρχισε να διαβάζει και άλλα βιβλία σχετικά με το αντικείμενο του. Παράλληλα μελετούσε γλώσσες. Όταν ήταν 20 χρόνων ήταν κάτοχος των Λατινικών, Ελληνικών, Εβραϊκών και Ιταλικών και άρχισε να μαθαίνει και Ολλανδικά και Γαλλικά! ΄Ετσι το τσαγκαράδικο του Κ. έγινε το κολέγιό του. Και καθώς επιδιόρθωνε παπούτσια και κήρυττε ξόδευε χρόνο και στη μελέτη βιβλίων.
΄Οσο περισσότερο μελετούσε, τόσο πιο πολύ πείθονταν ότι «οι άνθρωποι του κόσμου χρειάζονται τον Χριστό». ΄Εγραφε, κρατούσε σημειώσεις, έκανε ένα χάρτη του κόσμου από δέρμα και μια μέρα στην ησυχία του τσαγκαράδικου – όχι σε κάποιο ενθουσιώδη ιεραποστολικό συνέδριο- ο Κ. άκουσε την κλήση: «Εάν είναι καθήκον, όλοι οι άνθρωποι να πιστέψουν στον Ευαγγέλιο… τότε είναι το καθήκον εκείνων που τους έχει εμπιστευτεί το Ευαγγέλιο να προσπαθήσουν να το κάνουν γνωστό σε όλα τα έθνη». Και ο Κ. με κλάματα είπε: «Ιδού εγώ, απόστειλά με!»
Η παραχώρηση του, βέβαια, ήταν ένα πράγμα, αλλά να πάει στον αγρό ήταν ένα εντελώς διαφορετικό πρόβλημα. Δεν υπήρχαν τότε ιεραποστολικές οργανώσεις και δεν υπήρχε πραγματικό ιεραποστολικό ενδιαφέρον. Όταν ο Κ. πρότεινε το θέμα για συζήτηση σε μια συνάντηση ποιμένων ότι, «αν η εντολή που δόθηκε στους αποστόλους να μαθητεύσουν όλα τα έθνη δεν ήταν υποχρεωτική σε όλους τους εργάτες…», ο Dr. Ryland φώναξε: «Νεαρέ, κάθισε κάτω. ΄Οταν ο Θεός ευαρεστηθεί να σώσει του ειδωλολάτρες, θα το κάνει χωρίς τη βοήθεια τη δική σου και τη δική μου».
Ο Κ. επέμενε. Αργότερα είπε για τη διακονία του, «μπορώ να κοπιάζω!». «Πάντοτε ήταν αποφασιστικός. Ποτέ δεν τα παρατούσε σε όποιο σημείο κι αν βρισκόταν. ΄Ηθελε να φτάσει ως το τέλος».
Ο Κ. έγραψε ένα φημισμένο βιβλίο για τις υποχρεώσεις των χριστιανών να χρησιμοποιήσουν μέσα για την επιστροφή των ειδωλολατρών. Σ’ αυτό το αριστούργημα για τις ιεραποστολές, ο Κ. έδωσε απάντηση στα επιχειρήματα των εναντίων, έκανε ανασκόπηση της ιστορίας των ιεραποστολών από τους αποστολικούς χρόνους. ΄Εκανε ακόμη χαρτογράφηση όλου του γνωστού κόσμου, σε χώρες, μέγεθος, πληθυσμό και θρησκείες και ασχολήθηκε με τους πρακτικούς τρόπους πώς θα προσεγγίσει τον κόσμο για τον Χριστό!
Προσευχήθηκε. Δεσμεύτηκε. Μόχθησε. Επέμενε. Και κήρυξε το μήνυμα του που έγινε γνωστό: «ΠΡΟΣΔΟΚΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ. ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕ ΜΕΓΑΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΕΟ». Το αποτέλεσμα αυτού του μηνύματος, που κηρύχτηκε στο Nottingham ,στις 30 Μαΐου 1972, και όλες οι άλλες ιεραποστολικές διακονίες του Κ., δημιούργησαν την Βαπτιστική Ιεραποστολική Εταιρία, στις 2 Οκτωβρίου 1792. Τα χρήματα που μπορούσε να δώσει ο Κ. ήταν το κέρδος από τις πωλήσεις του βιβλίου του.
Το 1793 ο Κ. πήγε στην Ινδία. Στο πρώτο του ταξίδι η γυναίκα του ήταν απρόθυμη να τον συνοδεύσει. Σε επόμενο όμως, αυτή και τα παιδιά τους πήγαν μαζί… Πέρασαν χρόνια αποθάρρυνσης (κανένας Ινδός δεν επεστράφη στον Χριστό για επτά χρόνια), με χρέη, αρρώστιες, θάνατο, αλλά με τη Χάρη του Θεού και με τη δύναμη του Λόγου Του- ο Κ. συνέχιζε τις κατακτήσεις του για τον Χριστό!
Όταν πέθανε στα 73 του (1834), είδε την Βίβλο μεταφρασμένη σε 40 γλώσσες, έγινε καθηγητής σε κολέγιο και ίδρυσε ένα κολέγιο στην πόλη Serampore της Ινδίας. Είδε ακόμη, η Ινδία ν’ ανοίγει τις πόρτες της σε ιεραποστόλους, να καταργούνται απάνθρωπες συνήθειες (όπως, η καύση των συζύγων, όταν πέθαινε ο άνδρας τους) και πολλούς να επιστρέφουν στον Χριστό.
Προτού πεθάνει, κάλεσε ένα φίλο του ιεραπόστολο και του είπε: « Dr Duff, μιλάς για τον Dr. Carey (Κ.). Όταν πεθάνω να μην πεις τίποτε για τον Dr. Carey- μίλησε για τον Θεό του Dr. Carey». Αυτό δείχνει το μεγαλείο του Κ. που θεωρείται από πολλούς «μια μοναδική μορφή, που προεξείχε πάνω από τους συγχρόνους και τους διαδόχους» στο έργο των ιεραποστολών.