Γράφει ο ΄Ακης Δημητριάδης, Φιλόλογος
Πριν λίγες μέρες κηδεύτηκε στη Νότια Αφρική ο ηγέτης αυτής της χώρας, Νέλσων Μαντέλα. Ήταν το κυρίαρχο θέμα στις ειδήσεις όλου του κόσμου, αφού ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλοι ηγέτες από περισσότερες από 100 χώρες έσπευσαν να παραστούν στην τελετή της κηδείας.
Ομολογώ ότι ελάχιστα πράγματα ξέρω για αυτόν τον άνθρωπο – σχεδόν τίποτα. Ότι φυλακίστηκε ισόβια για τις ιδέες του από ένα καταπιεστικό καθεστώς που ονομαζόταν απαρτχάιντ, κι ότι κατόρθωσε να δώσει ελευθερία και ισοτιμία στους μαύρους συμπατριώτες του. Και ειρήνη στη χώρα του.
Επίσης ομολογώ ότι γενικά είμαι επιφυλακτικός με τους δημοσιογράφους και αυτά που δημοσιεύουν. Πάντως, από όσα ακούστηκαν και γράφηκαν αυτές τις μέρες πρόσεξα δύο ειδήσεις: Ότι ο Μαντέλα ήταν φιλέλληνας, κι ότι συγχώρεσε τους εχθρούς του.
Ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του, ο έλληνας νομικός Γ. Μπίζος, δήλωσε τα εξής: «Ο Νέλσον Μαντέλα εμπνεόταν από τη φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων. Στη φυλακή ανέβαζε και αρχαίες ελληνικές τραγωδίες μαζί με τους συγκατηγορούμενούς του. Η πρώτη του παράσταση ήταν αυτή της Αντιγόνης του Σοφοκλή, όπου ο Μαντέλα ερμήνευσε τον ρόλο του Κρέοντα. Επίσης είχε δηλώσει «Η Ελλάδα είναι η μητέρα της Δημοκρατίας και η Νότια Αφρική η πιο μικρή κόρη της».
Η άλλη δήλωση που μου έκανε εντύπωση είναι της κόρης του Μακαζίουε, μιλώντας στο BBC: «Ο πατέρας μου πολεμούσε όχι μόνο για την πολιτική ελευθερία, αλλά και για την πνευματική. Για το γεγονός ότι χρειάζεται θάρρος για να συγχωρήσεις. Η συγχώρεση είναι πολύ δύσκολο πράγμα. Το μάθημα που παίρνουμε από τη ζωή του είναι να έχουμε το θάρρος να συγχωρούμε άλλους ανθρώπους. Κανείς μας δεν γεννιέται μισώντας τον άλλο: μας μαθαίνουν να μισούμε. Και αν μπορείς να διδάξεις έναν άνθρωπο να μισεί, τότε μπορείς να τον διδάξεις να αγαπά, να αγκαλιάζει και να συγχωρεί».
Πράγματι, πολύ δύσκολο πράγμα η συγχώρηση. Στην Ελλάδα από τον εμφύλιο πόλεμο μέχρι σήμερα το μίσος και η εκδίκηση συνεχίζουν να φωλιάζουν στην καρδιά πολλών συμπατριωτών μας, ιδίως των μεγαλύτερων σε ηλικία, που θυμούνται τα γεγονότα που έζησαν οι ίδιοι και οι δικοί τους. Είναι αλήθεια ότι περάσαμε αδελφοκτονίες, βασανιστήρια, εξορίες.
Μπορεί κανείς εύκολα να τα συγχωρήσει;
Η χριστιανική μας πίστη βασίζεται στη συγχώρηση. Διαβάζουμε στη Βίβλο ότι ο Θεός μας συγχώρεσε για τις αμαρτίες μας. Οι ευαγγελιστές γράφουν ότι ο ίδιος ο Ιησούς την ώρα που ξεψυχούσε πάνω στο σταυρό, ζήτησε από τον Πατέρα Του να συγχωρήσει τους σταυρωτές του. Λίγο πριν είχε διδάξει να αγαπάμε τον πλησίον μας, ακόμα και τους εχθρούς μας. Και στην προσευχή που μας συνέστησε να κάνουμε, να λέμε «άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών».
Απ’ την άλλη μεριά, ξέρουμε ότι ο Θεός δεν συγχωρεί τους πάντες και τα πάντα, αλλά μόνον εκείνους που μετανοούν για τις αμαρτίες τους, για όσα κακά έχουν κάνει. Το είπε και ο Ιησούς στην παραβολή του άσωτου υιού. Όταν ο άσωτος υιός συνειδητοποίησε το λάθος του και μετανόησε για αυτό, όταν πήγε και είπε «ήμαρτον», όταν ειλικρινά ζήτησε συγγνώμη, τότε μόνο τον συγχώρεσε ο πατέρας του.
Γι’ αυτό, εξάλλου, διαβάζουμε ότι υπάρχει παράδεισος για αυτούς που μετάνιωσαν, και κόλαση με τιμωρία για τους αμετανόητους.