Δρ Ανανίας Καβάκας, Νευρολόγος-Ψυχίατρος
Έκτρωση ή άμβλωση είναι η αποβολή του εμβρύου από τη μήτρα της γυναίκας διά της βίας πριν από τον τερματισμό της κύησης ή η θανάτωσή του μέσα στη μήτρα με τεχνικά ή άλλα μέσα.
Αιτίες και δικαιολογίες
Οι πιο συχνοί λόγοι που προβάλλονται ως δικαιολογία για τις εκτρώσεις είναι:
Η οικογένεια έχει ήδη 1,2 ή 3 παιδιά και δεν μπορούν να συντηρήσουν ακόμη ένα. Η μητέρα είναι εργαζόμενη, ο πατέρας έχασε τη δουλειά του και γι’ αυτό πιστεύουν ότι δε θα μπορέσουν να σηκώσουν το οικονομικό βάρος ενός ακόμη παιδιού… Το σπίτι είναι μικρό.
Σε άλλες περιπτώσεις, η κοπέλα είναι ανύπαντρη και δεν μπορεί να σηκώσει το κοινωνικό στίγμα μιας εξώγαμης εγκυμοσύνης.
Η εγκυμοσύνη είναι προϊόν μοιχείας και η συνέχισή της θα αποκαλύψει την παράνομη σχέση και ίσως έχει τραγικές συνέπειες.
Η εγκυμοσύνη είναι συνέπεια αποπλάνησης νεαρής κοπέλας ή συνέπεια βιασμού και στο πρώτο σοκ θα προστεθεί η γέννηση ενός ανεπιθύμητου παιδιού.
Επίσης ένας άλλος λόγος είναι ότι το υπερηχογράφημα έχει δείξει ότι το παιδί έχει σύνδρομο Down ή άλλη σοβαρή ανωμαλία.
Τέλος, ότι κινδυνεύει η υγεία ή η ζωή της ίδιας της μητέρας.
Αυτές και άλλες περιπτώσεις αποτελούν σοβαρά και δισεπίλυτα προβλήματα, μερικές μάλιστα αποτελούν τραγωδίες που συνοδεύονται από πολύ πόνο και απόγνωση και γι’ αυτό σαν χριστιανοί δεν μπορούμε να μη δείξουμε κατανόηση και ειλικρινή συμπάθεια.
Όμως ως χριστιανοί, που πιστεύουμε στο Θεό και θέλουμε να ζήσουμε με τις αρχές Του, δεν μπορούμε να αποφασίζουμε με βάση μόνο το ποια είναι η πιο λογική λύση ενός προβλήματος, χωρίς να παίρνουμε υπόψη και τις ηθικές προεκτάσεις που θα έχει η συγκεκριμένη λύση.
Μπορεί σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας μας η έκτρωση να μην αποτελεί ποινικό αδίκημα, αυτό όμως δεν μπορεί να αποτελέσει κριτήριο για κάποιον που έχει αποφασίσει να ακολουθήσει το Θεό, επειδή οι νόμοι του Θεού είναι πάνω από κάθε ανθρώπινο νόμο.
Η έκταση του προβλήματος
Τις τελευταίες δεκαετίες οι νομοθεσίες των κρατών του Δυτικού κόσμου έγιναν ελαστικές απέναντι στις εκτρώσεις. Αυτό όμως όχι μόνο δεν οδήγησε στη λύση του προβλήματος, αλλά συνέβαλε στην διόγκωσή του. Π.χ. στη Μ. Βρετανία απαγορευόταν οι εκτρώσεις μέχρι το 1967, εκτός αν γινόταν για να σωθεί η ζωή της εγκύου. Το χρόνο εκείνο τροποποιήθηκε η σχετική νομοθεσία και επιτράπηκε να γίνονται και σε περιπτώσεις που απλά απειλείται η σωματική ή η ψυχική υγεία της εγκύου, όπως και σε περιπτώσεις που το παιδί θα παρουσίαζε σοβαρά σωματικά ή νοητικά προβλήματα που θα το καθιστούσαν ανάπηρο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί ραγδαία ο αριθμός των εκτρώσεων. Έτσι, ενώ το 1966 είχαν γίνει μόνο 6.100 εκτρώσεις, το 1973 έφτασαν τις 167.000.
Το ίδιο συνέβη στις Η.Π.Α. μετά το 1973, οπότε με τη νέα νομοθετική ρύθμιση επιτράπηκε πλήρως η έκτρωση στους τρεις πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης. Έτσι, ενώ το 1969 ο συνολικός αριθμός των εκτρώσεων ήταν μικρότερος των 20.000, το 1980 έφτασε τις 150.000.
Στη χώρα μας, η έκτρωση αποτελούσε ποινικό αδίκημα μέχρι το 1986. Παρά το γεγονός αυτό και επειδή στη χώρα μας οι νόμοι σπάνια εφαρμόζονται σε ικανοποιητικό βαθμό, εκτρώσεις γίνονταν σε μεγάλη έκταση από πολλά ήδη έτη. Υπολογίζεται ότι τα τελευταία χρόνια γίνονται 200.000 περίπου εκτρώσεις κάθε χρόνο, (3) αριθμός διπλάσιος περίπου των γεννήσεων. Αν σκεφτούμε ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει τελευταία έντονο δημογραφικό πρόβλημα εφόσον οι θάνατοι πλέον υπερτερούν των γεννήσεων, αντιλαμβανόμαστε πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα τόσου μεγάλου αριθμού εκτρώσεων. Όλες αυτές οι ανθρώπινες υπάρξεις θα έλυναν αυτομάτως το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας.
Πώς βλέπει ο Θεός το κάθε έμβρυο;
Ως πιστοί χριστιανοί, αξία έχει για μας το θέλημα του Θεού και σ’ αυτό το θέμα, και όχι τι λένε οι ανθρώπινες νομοθεσίες. Στην Αγία Γραφή φαίνεται ότι ο Θεός βλέπει το κάθε έμβρυο ως έναν άνθρωπο από τη στιγμή της σύλληψής του μέσα στη μήτρα. “Πριν σε μορφώσω εν τη κοιλία σε εγνώρισα, και πριν εξέλθης εκ της μήτρας σε ηγίασα, προφήτην εις τα έθνη σε κατέστησα” (Ιερ. 1:4-5).
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι το αγέννητο παιδί του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, τον μετέπειτα Ιωάννη τον Βαπτιστή που σκίρτησε μέσα στην κοιλιά της μητέρας του όταν την επισκέφτηκε η Μαριάμ, η μητέρα του Κυρίου μας, ο Λόγος του Θεού το αποκαλεί “βρέφος”, όπως ακριβώς αποκαλεί και το νεογέννητο Ιησού και όχι έμβρυο όπως θα το αποκαλούσαμε εμείς (Λουκ. 1:39-44, 2:12-16).
Την ίδια λέξη χρησιμοποιεί ο Λόγος του Θεού και για τα μικρά παιδιά που οι γονείς τους τα έφεραν στον Ιησού Χριστό για να τα ευλογήσει (Λουκ. 8:15). Εξάλλου, είναι γνωστό σήμερα ότι από τη στιγμή που ένα ωάριο γονιμοποιηθεί από ένα σπερματοζωάριο, δημιουργείται μια ξεχωριστή ανθρώπινη ύπαρξη με 23 ζεύγη χρωματοσωμάτων, των οποίων ο γονότυπος είναι διαφορετικός από τους αντίστοιχους των γονιών του. Από κείνη τη στιγμή είναι καθορισμένα τα πάντα, το φύλο του παιδιού, το σχήμα του σώματος, το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών, η νοημοσύνη του, και σε αρκετό βαθμό οι διαθέσεις του, αν δηλαδή είναι πολύ ευαίσθητο, αγχώδες κ.λπ.
Σε ηλικία 3 1/2 περίπου εβδομάδων, η καρδιά του αρχίζει να λειτουργεί. Στις τέσσερις εβδομάδες είναι ευδιάκριτο το κεφάλι, το σώμα και στοιχειωδώς τα μάτια, τα αφτιά και το στόμα. Στις 6-7 εβδομάδες, μπορεί να ανιχνευτεί η λειτουργία του εγκεφάλου. Στις 8 εβδομάδες, τότε που γίνονται οι περισσότερες εκτρώσεις, είναι δημιουργημένα τα χέρια, τα πόδια, τα δάχτυλα, ακόμα και τα δακτυλικά αποτυπώματα,
Στις δέκα εβδομάδες το έμβρυο μπορεί να κινεί τα χέρια του, να καταπίνει ή να πιπιλίζει το δάκτυλό του. Σε ηλικία 3 μηνών όλα τα όργανά του είναι δημιουργημένα σε μικρογραφία. Απ’ αυτή την ηλικία μπορεί να αλλάζει θέση, ν’ ανταποκρίνεται στον πόνο, στον ήχο, στο φως και να έχει ακόμη και λόξιγκα. Δεν είναι λοιπόν φόνος η εξόντωση μιας τέτοιας ανθρώπινης ύπαρξης;
Και αν…
Αμέσως όμως δημιουργούνται μερικές απορίες, όπως οι εξής: Και αν με την εγκυμοσύνη κινδυνεύει η ζωή της εγκύου; Αυτό είναι ένα επιχείρημα που προβάλλεται συχνά απ’ αυτούς που τάσσονται υπέρ των αμβλώσεων εδώ και πολλές δεκαετίες. Γι’ αυτό το λόγο, σε νομοθεσίες στις χώρες της Δύσης, δεν τιμωρείται η άμβλωση όταν γίνεται με καλή πίστη και με σκοπό να σωθεί η ζωή της μητέρας. Όμως, με την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης, τέτοιες περιπτώσεις σήμερα δεν εμφανίζονται σχεδόν ποτέ.
Άλλη απορία: Και αν με τον υπέρηχο διαπιστωθεί τερατογένεση, όπως όταν το έμβρυο δεν έχει κεφάλι ή είναι τόσο παραμορφωμένο που είναι αδύνατο να επιζήσει; Όλα αυτά είναι εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις και κανένας δε θα ενοχοποιούσε ένα μαιευτήρα, επειδή αυτά τα έμβρυα, κι αν γεννηθούν, δεν επιζούν.
Ως γενικός πάντως κανόνας απ’ ό,τι φαίνεται μέσα από την Αγία Γραφή, η έκτρωση θεωρείται αφαίρεση ανθρώπινης ζωής, την οποία δε δημιουργούμε εμείς.