Εισήγηση Παντελής Σιδηρόπουλος
Οργίζεσθε και μη αμαρτάνετε· ο ήλιος ας μη δύη επί τον παροργισμόν σας,
μήτε δίδετε τόπον εις τον διάβολον
Εφεσ. 4:26-27
Ορισμοί:
Θυμός: «Ξαφνική και έντονη συγκίνηση με επιθετική τάση που εκδηλώνεται με μια εκφραστική και λεκτική έξαψη». Λεξικό Ψυχολογίας
Οργή: σφοδρός ψυχικός ερεθισμός, ακράτητος θυμός για κάποιον ή κάτι
«Οργή είναι ένα δυσαρνητικό συναίσθημα με επιθετικό χαρακτήρα,
που δημιουργείται σαν αντίδραση σε κάποια προσβολή,
αδικία απάτη ή γενικά απαράδεκτη συμπεριφορά σε βάρος κάποιου ατόμου».
Ανανίας Καβάκας
Α. Από που πηγάζει ο θυμός;
Ø Ανεκπλήρωτες επιθυμίες, ανάγκες ή στόχοι που εμποδίζονται
Ø Επίθεση είτε σ’ εσένα, είτε σε αγαπημένα σου πρόσωπα
Ø Ενοχή, ντροπή ή πικρία
Ø Βεβιασμένη αντίδραση στο στρες
Ø Άμυνα σε συναισθήματα πόνου, απογοήτευσης, και αδυναμίας
Ø Λανθασμένη αντίληψη για το Θεό, για τον εαυτό σου και για τους άλλους
Ø Ανικανότητα να ελέγχεις τις καταστάσεις όταν σε αδικούν και σε παρεξηγούν
Ø Ανικανότητα να αγαπάς τον εαυτό σου ή τους άλλους
Ø Άρνηση να αποδεχτείς τον έλεγχο του Θεού για την αμαρτία σου
Ø Εγωκεντρικά και σαρκικά κίνητρα
Κάτι ακόμα
Ø Ο θυμός είναι τρομερά επικίνδυνος, όταν τον έχουμε θάψει ζωντανό.
Ø Ο θυμός πηγάζει από τρία διαφορετικά αισθήματα.: τον φόβο, την απογοήτευση
και τον πόνο.
Ø Τελικά η βασική αιτία του θυμού είναι οι ανεκπλήρωτες επιθυμίες.
Διάφορα επίπεδα θυμού
Εκνευρισμός– Ένα αίσθημα ενόχλησης το οποίο προέρχεται από κάτι κακό.
Αγανάκτηση –Το αίσθημα ότι χρειάζεται κάτι να γίνει για το κακό αυτό.
Οργή – Η έκφραση της έντονης επιθυμίας για ανταπόδοση.
Παραφροσύνη – Το να χάνει κάποιος τον συναισθηματικό του έλεγχο.
Μανία –Το να χάνει κάποιος τον έλεγχο του εκδηλώνοντας βίαιη συμπεριφορά.
«Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα ή πάθος, που απευθύνεται προς τον εαυτό μας
ή προς τους άλλους, σαν αντίδραση μιας πραγματικής ή υποθετικής αδικίας.
Ο θυμός είναι η συναισθηματική κατάσταση και η επιθετικότητα
είναι η φυσική της έκφραση».
Β. Τα αποτελέσματα του θυμού
Ø Απομάκρυνση από το Θεό
Ø Απομάκρυνση από τους άλλους
Ø Απομάκρυνση από τον εαυτό σου
Ø Απομάκρυνση από την αύξηση και την ολοκλήρωση
Ø Ο θυμός έχει τρομερή δύναμη, ώστε να μας κρατά στη μιζέρια μας, για χρόνια και ίσως για μια ολόκληρη ζωή.
Δες τι κάνει ο θυμός
Ο μεγαλύτερος εχθρός της αγάπης, είναι ο συσσωρευμένος θυμός.
«Άτομα ή ολόκληροι λαοί μπορούν να κρατάνε τις διαφορές τους για χρόνια,
ενώ τις θυμούνται ξανά και ξανά. Να τις ανανεώνουν με έμμονες ιδέες, ώστε η ανάμνηση και η επιθυμία για εκδίκηση, να χαραχτούν μόνιμα γύρω από τις φλόγες του θυμού».
William Stafford
Ο τρομερός θυμός και η πικρία του Κάϊν. (Γεν. 4:1-16)
Και ηγανάκτησεν ο Κάϊν σφόδρα, και εκατηφίασε το πρόσωπον αυτού…
…και ενώ ήσαν εν τη πεδιάδι, σηκωθείς ο Κάϊν κατά του αδελφού αυτού Άβελ εφόνευσεν αυτόν. (εδ. 5, 8)
Γ. Βιβλική διδασκαλία και ενθάρρυνση
«Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα, που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο,
για να εκφράζει την έντασή του. Τα κίνητρά του, η συμπεριφορά του
και τα αποτελέσματα του θυμού του, καθορίζουν αν θα είναι δίκαιος ή άδικος!»
Ø Ο Χριστός ποτέ δεν έχασε τον έλεγχο των συναισθημάτων του. (Ιωαν 2:14-16)
Ø Μπορεί να οργίζεσαι, αλλά να μην αμαρτάνεις (Εφεσ. 4:26)
Ø Πατέρες μη ερεθίζετε τα παιδιά σας (Εφεσ. 6:1-4)
Ø Βάλε στο θυμού σου «Ημερομηνία λήξης» (Εφεσ. 4:26)
Ø Δες πως μεγαλώνουν τα φυτά στον κήπο σου (Εβρ. 12:15)
Ø Τακτοποίησε τον θυμωμένο εσωτερικό σου κόσμο (Εφεσ. 4:31)
Ø Να λες την αλήθεια με αγάπη (Εφεσ. 4:15)
Ø Να είσαι γεμάτος με τον καρπό του Αγίου Πνεύματος (Γαλ. 5:22-23)
Δ. Πρακτικές οδηγίες για σήμερα
Τρεις λάθος χειρισμοί του θυμού:
- Απώθησέ τον
Ούτε καν να παραδεχτείς ότι είσαι θυμωμένος – απλά καταπίεσέ τον μέσα σου.
- Κατάπνιξέ τον
Αναγνώρισε το θυμό σου, αλλά μην τον εκφράζεις σε άλλους. Ξεθύμανε μέσω του σαρκασμού ή πρόβαλλέ τον σε κάποιον άλλον.
3. Έκφρασέ τον αρνητικά
Αυτό μπορεί να γίνει με βίαιες αντιδράσεις, εκρήξεις ή λεκτική κακοποίηση
Πολλοί χριστιανοί πιστεύουν, λανθασμένα, ότι η απώθηση είναι μια Βιβλική μέθοδος να χειρίζονται το θυμό τους. Ο θυμός όμως, σίγουρα θα βρει κάποιο κανάλι να εκφραστεί. Απλά, είναι θέμα χρόνου. Μπορεί να οδηγήσει σε λεκτική κακοποίηση, βίαιη συμπεριφορά ή κρίση πανικού.
Τρεις σωστοί χειρισμοί του θυμού:
1. Έκφρασέ τον θετικά
Αυτό συμπεριλαμβάνει την πρωτοβουλία να γίνει διάλογος πάνω στο πρόβλημα, να κάνεις πρακτικά βήματα, ώστε να αποφύγεις τις διαμάχες στο μέλλον.
2. Εξομολογήσου τον
Αναγνώρισε την οργή σου στο Θεό. Επέτρεψε σε άλλους να σε βοηθήσουν στη διαδικασία. Αυτό σημαίνει να αναζητήσεις λύση ή αποκατάσταση.
3. Συγχώρησε
Αυτό που σου έχουν κάνει δεν πονάει τόσο σήμερα, όσο η πικρία που τους κρατάς.
«Ο μόνος τρόπος να απαλλαγείς από το άσχημο κακό παρελθόν είναι να το συγχωρέσεις».
«Το να κάνεις λάθη είναι ανθρώπινο το να συγχωρείς είναι θεϊκό».
«Όταν συγχωρείς ελευθερώνεις ένα φυλακισμένο
κι αφού συγχωρέσεις καταλαβαίνεις ότι εσύ ήσουν ο φυλακισμένος».
Βήματα για να ελέγχεις το θυμό σου
1. Παραδέξου ότι είσαι θυμωμένος.
2. Προσπάθησε να καταλάβεις γιατί είσαι θυμωμένος.
«Τίποτε δεν διαλύει το θυμό σου τόσο αποτελεσματικά, όσο το να ακούς με προσοχή».
3. Κάποιες φορές ο θυμός σου θα είναι σωστός. Χειρίσου τον δημιουργικά.
4. Εστίασε στη συγχώρηση. Θεραπεύει την ψυχή
5. Ανάπτυξε μια υγιή αυτοεκτίμηση. Είσαι πιο σημαντικός από το πρόβλημά σου.
6. Μάθε να αγνοείς τις μικροπρέπειες των άλλων.
«Να χειρίζεσαι τον εαυτό σου με το μυαλό σου και τους άλλους με την καρδιά σου».
7. Προσευχήσου για τη δυσκολία που έχεις με τα συναισθήματά σου.
«Το ξέσπασμα του θυμού μπορεί να είναι μια δόλια στρατηγική
για να προκαλέσει φόβο ή εκφοβισμό».
«Ο θυμός μπορεί να γίνει το βήμα που οδηγεί στη θεραπεία.
Η σωστή έκφραση του θυμού παρακινεί για αποκατάσταση».
Η ελπίδα έχει δυο παιδιά, την οργή και το θάρρος:
1. Οργή
Οργίσου επειδή τα πράγματα είναι άσχημα, αλλά πρόσεχε την αντίδρασή σου.
Όταν οργίζεστε, μη φτάνετε ως την αμαρτία.
Η δύση του ήλιου ας μη σας βρίσκει ακόμα οργισμένους
Εφεσ. 4:26
2. Θάρρος
Θάρρος να κάνεις κάτι ώστε να αλλάξει η κατάσταση που δε σου αρέσει.
… και είπε σ’ αυτούς που πουλούσαν τα περιστέρια: «Σηκώστε τα από εδώ·
μη κάνετε τον οίκο του Πατέρα μου οίκον εμπορίου».
Τότε, οι μαθητές του θυμήθηκαν ότι είναι γραμμένο: «Ο ζήλος τού οίκου σου με κατέφαγε».
Ιωάν. 2: 14-16
Κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι πρόθυμος στο να ακούει να μη βιάζεται να μιλάει
και να μη βιάζεται να οργίζεται.
Ιάκωβος 1:19
«Ηρέμησε και πάψε τους θυμούς! Μην εξανίστασαι. Αυτό δεν βγαίνει παρά σε κακό».
Ψαλμοί 37:8
Μπορείς να βρεις το μονοπάτι που οδηγεί στην γαλήνη της ψυχής.
Για τίποτε μην ανησυχείτε, αλλά σε κάθε περίπτωση να παρουσιάζετε
με την προσευχή και τη δέηση και με πνεύμα ευγνωμοσύνης τα αιτήματά σας στο Θεό.
Κι έτσι, η ειρήνη του Θεού, που ξεπερνάει κάθε ανθρώπινη διάνοια,
θα διαφυλάξει τις καρδιές σας και τις σκέψεις σας προσκολλημένες στον Χριστό Ιησού.
Φιλ. 4:6-7