του Πρωτοπρεσβύτερου Ευαγγέλου Σκόρδα
Πανανθρώπινη πίστη είναι, ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο βιολογικό ον, αλλά έχει και πνευματική υπόσταση, δηλαδή ψυχή. Πολιτισμένοι και απολίτιστοι λαοί παντού παραδέχονται την αθανασία της ψυχής. Η πίστη στην αθανασία της ψυχής καταφαίνεται στη λατρεία των πνευμάτων των αποθανόντων γονέων, προγόνων και αρχηγών φυλών. Ιδιαίτερα στην ελληνική σκέψη οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι, όπως ο Σωκράτης (Πλάτωνος Φαίδων), ο Αριστοτέλης (Ηθικά Νικομάχεια) σαφώς δέχονται την αθανασία της ψυχής. Βέβαια η υλιστική θεώρηση της ζωής που αναπτύχθηκε κατά την ιστορική περίοδο εξελίξεως των φυσικών επιστημών, δέχτηκε τον άνθρωπο μόνο ως βιολογικό ον και ότι οι πνευματικές του εκδηλώσεις έχουν καθαρώς υλική σημασία.
Αν κατά την εποχή του υλισμού και της «άνευ ψυχής ψυχολογίας» εντόνως έγινε δεκτό, ότι δεν υπάρχει στον άνθρωπο αθάνατη ψυχή, μετά το θόρυβο και εν συνεχεία την τεράστια ανάπτυξη των φυσικών επιστημών και της ψυχολογίας, ως θετικών επιστημών, άρχισαν τα πράγματα να καταλαγιάζουν. Εφόσον η Επιστήμη έπαυσε να είναι ιδεολογία με Θεό ή χωρίς Θεό και στηρίχθηκε στην παρατήρηση, στο πείραμα και στο μαθηματικό λογισμό, οι σοβαροί και υπεύθυνοι επιστήμονες, χωρίς θεολογικά στηρίγματα, παρατήρησαν και επεσήμαναν πολλά φαινόμενα στον άνθρωπο, που δεν εξηγούνται με την αυθαίρετη υλιστική άποψη. Τα φαινόμενα αυτά δεν είναι δυνατό να εξηγηθούν αλλιώς, αν δεν υπάρχει πνευματική υπόσταση, δηλαδή ψυχή. Όλες οι πνευματικές εκδηλώσεις του ανθρώπου εξηγούνται με την πίστη, ότι πίσω από τα φαινόμενα υπάρχει «υπερυλικόν τι».
Ιδιαίτερα σταματούσε στο φαινόμενο της συνειδήσεως, μοναδικό στον άνθρωπο. Είναι έμφυτη η εσωτερική συναίσθηση να χαίρεσαι, όταν πράττεις το αγαθό, να λυπείσαι, όταν πράττεις το κακό. Όλοι μας συναισθανόμεθα και ακούμε τη φωνή της συνειδήσεως, εκτός βέβαια των εκφύλων και κακούργων. Και αν φαινομενικά απωθείται η φωνή της συνειδήσεως, τότε εκδικείται τον άνθρωπο, ταράσσοντας κρυφά το ασυνείδητό του. Και απ’ εδώ αρχίζουν οι νευρωτικές καταστάσεις. Από πού αυτή η φωνή; Τυχαία και γιατί μόνο στον άνθρωπο; Πως δημιουργήθηκε η πανανθρώπινη αντίληψη περί ηθικότητας;
Αν ο άνθρωπος νοεί τη ζωή καθαρώς υλιστικά τότε δεν εμποδίζεται να θέλει να αγνοεί την ηθική αξία των πράξεών του. Έτσι η ζωή αντιμετωπίζεται μόνο βιολογικά που τερματίζεται με το θάνατο. Αυτή όμως η θεωρούμενη επίγεια ευδαιμονία καταντά ατομική κακοδαιμονία, εφόσον ο άνθρωπος δεν κατορθώνει να απαλλαγεί από τις οχλήσεις της εσωτερικής φωνής. Όπως αναφέραμε η απώθηση περιπίπτει στη νεύρωση και στην ψυχική ανισορροπία. Η συνείδηση μας προτρέπει σ’ ένα βίο ηθικό, πνευματικό. Αποδεικνύει τον άνθρωπο ιδιότυπο δημιούργημα. Καθίσταται έξοχο δημιούργημα, διότι έχει αθάνατη ψυχή, που είναι η εικόνα του Θεού. Με τη συνείδηση ο άνθρωπος μόνος αυτός αντιλαμβάνεται τις αιτίες, τα αποτελέσματα και τις συνέπειες των διαφόρων γεγονότων της ζωής.
Το να δεχτούμε κατά την άποψη των αρνητών τον άνθρωπο χωρίς ψυχή, συγκρούεται τούτο με την πραγματικότητα της ανθρώπινης υπάρξεως. Η αρνητική θέση αντιβαίνει προς την έλλογη πίστη. Η πίστη στην ύπαρξη της ψυχής μας βοηθάει να δούμε τον κόσμο, τη ζωή με άλλη διάθεση, όχι μόνο κατά τους φυσικούς νόμους, αλλά και κατά τους πνευματικούς και ηθικούς. Έτσι η ζωή αποκτά υπερβατική αξία και η παρούσα ζωή δεν είναι μόνο «φάγωμεν, πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν», αλλά στάδιο ευγενών αγώνων, αληθούς ανθρωπισμού, που καταξιώνει τον άνθρωπο στην αιωνιότητα, στη Βασιλεία του Θεού. Το Ευαγγέλιο μας ομιλεί για την αιωνιότητα, που κερδίζεται με την αγάπη, τη συναδέλφωση, τις ειλικρινείς διανθρώπινες σχέσεις. Το Θεό, κατά τη σχετική ευαγγελική περικοπή, τον βλέπουμε σε κάθε συνάνθρωπό μας που είναι εικόνα του Θεού. Αυτή η υψηλή θεολογία του Χριστιανισμού με τον τέλειο ανθρωπισμό του.
Ευά