του Γεωργίου Σ. Κανταρτζή
Ζούμε σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα μολυσμένη από βωμολοχίες. Κι αυτή αγγίζει όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Η λέξη βωμολοχία προέρχεται από την αρχαιότητα. Συχνά κάποιος ζητιάνος, θρασύς και πεινασμένος, χρησιμοποιώντας αισχρές εκφράσεις έκανε λεκτική επίθεση σ’ αυτόν που πρόσφερε θυσία, ζητώντας πιεστικά να του δοθεί μερίδα.
Δεν έχει, όμως, σημασία η προέλευση της λέξης. Το γεγονός είναι ότι η φαρέτρα της αισχρολογίας των αρχαίων προγόνων μας ήταν πλούσια σε φαντασία, όπως και των Νεοελλήνων. Κάποτε ήταν προνόμιο του ανδρικού φύλου οι βρισιές. Σήμερα και το «ασθενές φύλο» συναγωνίζεται τους άνδρες. Πρέπει να το ομολογήσουμε ότι είμαστε «έθνος βλασφήμων», όπως δήλωσε ο μακαριστός Αυγουστίνος Καντιώτης. Είναι θλιβερό να ακούς ανθρώπους, που πλάστηκαν από τον Θεό, να φτάνουν τόσο χαμηλά και να υβρίζουν με τον χυδαιότερο τρόπο τον Πλάστη και Ευεργέτη τους! Και άλλοι να παίρνουν «το όνομα του Θεού επί ματαίω» (Έξοδος 20:7).
Κι αυτοί δεν είναι μόνο οι άνθρωποι των καταγωγίων και της τελευταίας ηθικής υποστάθμης, αλλά και «ευυπόληπτοι» συνάνθρωποί μας, που κατέχουν υψηλά αξιώματα στην κοινωνία μας. Ακούμε ή διαβάζουμε να εκστομίζονται ακατονόμαστες βρισιές του πεζοδρομίου σε όλους τους χώρους από υπαλλήλους, διευθυντές, δικηγόρους, γιατρούς, εκπαιδευτικούς, αθλητές, βουλευτές, στρατιωτικούς, από μέλη εκκλησίας, ακόμη και από κληρικούς. Το φαινόμενο αυτό υποβιβάζει τα πρότυπα της ηθικής και ευπρέπειας της χώρας μας. Το λεξιλόγιο των ύβρεων είναι πλουσιότατο. Ο βρόμικος εγκέφαλος μπορεί να επινοήσει κάθε είδους βρισιές, για να εκφράσει τη δυσωδία της διεφθαρμένης καρδιάς! Πόσο χαμηλά μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος! Τις πιο πολλές φορές οι χυδαίες λέξεις έχουν σχέση με τη σεξουαλικότητα του ανθρώπου. Η Βίβλος περιγράφει αυτούς που υβρίζουν: «Τάφος ανοιχτός είναι ο λάρυγγάς τους. Θανατηφόρων φιδιών δηλητήριο κρύβεται στα χείλη τους!Το στόμα τους είναι γεμάτο κατάρα και πίκρα» ( Ρωμ. 3:13,14).
Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, η χυδαιολογία πήρε δημοσιότητα μέσω των ποικίλων ΜΜΕ. Είναι σπάνιο να διαβάσεις βιβλίο ή περιοδικό ή να παρακολουθήσεις ένα πρόγραμμα τηλεόρασηςπου δεν περιέχει χυδαιολογίες. Κάποτε στον ασπρόμαυρο κινηματογράφο δεν άκουγες καμιά αισχρολογία. Σήμερα, ακόμη και σε σοβαρά έργα, πρέπει να μπει «η γαρνιτούρα» της βωμολοχίας. Ο γνωστός συγγραφέας Σαράντος Καργάκος γράφει: «Είναι γεγονός ότι το υβριστικό, το χυδαίο λεξιλόγιο συνιστά μία μορφή λε¬κτικής βίας, που συχνά είναι πιο οδυνηρή και από τη σωματική. Κι ακόμη είναι αδιαμφισβήτητο ότι πολύ συχνά η λεκτική βία αναπαράγει τη σωματική. Αποτελεί τρόπον τινά, το έναυσμα για τη γενικώτερη εκδήλωση της βίας. Συμβαίνει και στην περίπτωση αυτή ό,τι και στην κακοκαιρία: πρώτα ακούγεται η βροντή και μετά ακολουθεί η αστραπή. Η βρισιά έχει σαν συνεπακόλουθο τη γροθιά…»
Η αισχρολογία, ιδιαίτερα ανάμεσα στη νεολαία, έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις. Στις συνομιλίες τους, μέσα σε μια πρόταση, θα συμπεριλάβουν και δυο τρεις γνωστές βρόμικες λέξεις.
Ο γλωσσολόγος Γ. Μπαμπινιώτης σε ομιλία του για τους Τρεις Ιεράρχες αναφέρει: «Ο Χρυσόστομος, πιστεύοντας στην αγιότητα της γλωσσικής επικοινωνίας του ανθρώπου (αφού η γλωσσική επικοινωνία ως προσευχή είναι συγχρόνως και επικοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό), προτρέπει να μη μολύνουμε τη γλώσσα και να τη διατηρούμε «αντάξια του Θεού», στον οποίον απευθυνόμαστε μ’ αυτή. Γιατί η γλώσσα ως προσευχή γίνεται το χέρι που αγκαλιάζει τα γόνατα του Θεού».
Ο χριστιανός πρέπει να είναι διαφορετικός και ιδιαίτερα προσεκτικός στο θέμα αυτό, γιατί εύκολα μπορεί να παρασυρθεί από τη μολυσμένη ατμόσφαιρα στην οποία ζει. Η αισχρολογία δεν αρμόζει στον πιστό που επιδιώκει αγιότητα. Ο απόστολος Πέτρος προτρέπει: «αλλά έχοντας σαν πρότυπο εκείνον που είναι άγιος και ο οποίος σας κάλεσε να γίνετε κι εσείς οι ίδιοι άγιοι σε όλη τη συμπεριφορά σας.Γιατί λέει η Γραφή: «Άγιοι να γίνετε, καθότι εγώ είμαι άγιος» (Α΄Πέτ. 1:15).
Είναι ασύμβατο να προσπαθούμε να ζήσουμε για τον Θεό και να ατιμάζουμε το όνομά Του με την ομιλία μας. Ο Λόγος Του μας προτρέπει: «Κανένας άπρεπος λόγος να μη βγαίνει από το στόμα σας, αλλά μόνο καλός» ( Εφ. 4:29).
Ο απόστολος Πέτρος γράφει για τον Κύριό μας: «Αυτός, αμαρτία δεν έκανε κι ούτε βρέθηκε δόλος στο στόμα του. Αυτός, όταν τον χλεύαζαν δεν απαντούσε με χλευασμούς κι όταν έπασχε δεν απειλούσε, αλλά εμπιστευόταν στον δίκαιο Κριτή» (Α΄Πέτ, 2:22,23).
Στη Βίβλο υπάρχουν πολλά χωρία που μιλούν για την αμαρτία της αισχρολογίας. Κλείνουμε με τρία από αυτά, που είναι αξιοπρόσεκτα:
«Το ίδιο ισχύει και για τα αισχρόλογα και την άσκοπη φλυαρία ή τους σαχλούς αστεϊσμούς, που δεν έχουν θέση μεταξύ σας, αλλ’ απεναντίας να εκδηλώνετε την ευχαριστία σας στο Θεό» (Εφεσίους 5:4)
«Τώρα όμως αποβάλετε κι εσείς από πάνω σας όλα αυτά: την οργή… τη βλαστήμια, καθώς και την αισχρολογία από το στόμα σας» (Κολ. 3:8)
«Αν κανείς από ανάμεσά σας νομίζει πως είναι θρήσκος, μα δε χαλιναγωγεί τη γλώσσα του… , αυτού του ανθρώπου η θρησκεία είναι κούφια» (Ιακ. 1:26)